Bakan Yumaklı: Gıda güvenilirliği kırmızı çizgimizdir (2)

'TARIMA AYRILAN PAY BÜTÇENİN 1,14'ÜNE DENK GELİYOR'Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarım, orman ve su konusunun siyaset üstü bir konu olduğunu belirtti. Gayrisafi hasılanın yüzde 1'inin tarıma ayrılması ile ilgili soruları yanıtlayan Bakan Yumaklı, "Tarım Kanunu'nun 21'inci maddesi var. Bu maddeye göre; geçmiş yıllarda da açıkladığımız üzere bütçeden ayrılan kaynağın yüzde 1'inden az olmaması, sadece üreticilere doğrudan verilen desteklerle sınırlı değil. Yani tarım sektörü için yatırım ödenekleri var, kredi sübvansiyonları var, müdahale alımları var, tarımsal KİT ve ihracat destekleri var ki, bunlar da yine üreticiler için yapılan hususlar. Tarıma ayrılan pay toplam bütçenin 1,14'e denk geliyor, yani 888 milyar lira. Bu arada Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Bankası için devlet tarafından karşılanan kredi kısmına 50 milyar ilavesi için Komisyon üyelerimize çok çok teşekkür ediyorum" ifadelerini kullandı. 'MERA ALANLARININ YÜZDE 88'İ KÖYLERDEKİ ÜRETİCİLERE TAHSİL EDİLDİ'Mera alanları ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Bakan Yumaklı, "1991 yılında İstatistik Kurumunun tarım sayımında bu sayı 12,6 milyon hektar. En son tarım sayımı 2001 yılında ise 14,6 milyon hektar. Bakanlığımız, 'Mera Kanunu' kapsamında tespit çalışmaları ki son dönemde uzaktan algılama sistemleriyle sağlanan veriler ve kadastro verileriyle bu rakamın 13,4 milyon hektar olduğunu söylemek istiyorum. Bu tespitler, mera alanlarının tamamını koordinatlarıyla birlikte Mera Bilgi Sistemi'nde kayıt altında tutuyoruz. Bu alanların yüzde 88'i köylerdeki üreticilerimize tahsis edilmiştir yani dolayısıyla burada herhangi bir beis yok. Bunun dışında, kadastro çalışmalarında tescil harici bırakılmış alanlar var, buradaki tespitlerimiz de devam ediyor" diye konuştu. 'ÇİFTÇİLERİMİZİN YAŞ ORTALAMASI 59'A YÜKSELDİ'Bakan Yumaklı, çiftçi sayısı ve ekili alanlar ile ilgili son 5 yılda yaşanan gelişmeleri aktararak, "2021 yılında çiftçi sayısı 2 milyon 173 bin 9 kişi idi. 2025 itibarıyla bu sayı 2 milyon 363 bin 734 kişiye yükseldi. Alan 2021 yılında 151 milyon 642 bin 705 dekardı, 170 milyon 126 bin 627 dekar oldu. Elbette kullanılmayan veya işlenmeyen tarım arazilerinin ekonomiye kazandırılması konusunda değerli meclisimizce çıkarılan bir yasa vardı, buna uygun olarak işlemlerimizi yaptık. Şunu memnuniyetle söyleyebilirim, bu konuda büyük bir farkındalık oluşmuş durumdadır. Biz de isteriz ki çiftçilerimiz, üreticilerimiz topraklarını kendileri ya da çocukları eksinler. Çiftçilerimizin yaş ortalaması 59'a yükseldi, çok doğru. Avrupa Birliği'nde ortalama çiftçi yaşı 2013'te 51'den 57'ye yükseldi, Amerika Birleşik Devletleri'nde 58, ülkemizde de 57. Elbette bu, bütün dünyanın üzerinde durduğu ve çözmeye çalıştığı bir husus. Özellikle gençlerin ve kadınların üretimin içerisinde olması için bütün imkanlarımızı seferber etmeye devam edeceğiz" dedi. '3 BİN 548 PROJEYE 5,2 MİLYAR LİRALIK BİR REEL HİBE VAR'Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı genç nüfusu verilen desteklerin yüzde 23'ünü gençlerin oluşturduğunu kaydeden Bakan Yumaklı, şöyle devam etti: "Tarımsal desteklerden yararlanan genç çiftçi oranı 2023 yılında yüzde 12,6'ydı, 2024 yılında yüzde 13,5, 2025 yılında yüzde 14,7'ye çıktı. Ben bütün üniversitelerde ya da herhangi bir platformda görüştüğümde, konuştuğumda özellikle ziraat mühendislerini, veteriner hekim kardeşlerimizi, gıda mühendisi kardeşlerimizi tarımsal üretimi yapmaları konusunda cesaretlendirmek için onlara yapmış olduğumuz çalışmaları anlatmaya gayret ediyorum. 2013 yılından bugüne kadar alırsak 3 bin 548 proje, 5,2 milyar liralık bir reel hibe var. Ancak en önemlisi de özellikle IPARD destekleri, kırsal kalkınma destekleri ve diğer özel projelerle bu kardeşlerimizi üretimin içerisinde, tarımsal üretimin içerisinde tutmamız gerekiyor."'2025 YILINDA 861 BİN ÜRETİCİ 527 MİLYAR LİRA İNDİRİMLİ KREDİ KULLANMIŞ'Bakan Yumaklı, 2024 yılında 633 bin 542 üreticinin 422,7 milyar lira indirimli kredi kullandıklarını açıklayarak, "2025 yılı Ekim sonu itibarıyla 861 bin üreticimiz 527 milyar lira indirimli kredi kullanmış ve buradaki faizin ortalama yüzde 70'i devlet tarafından karşılanmış. Tarımsal kredi sübvansiyonları için 2025 yılındaki 160 milyar liranın, 2026 yılında 270 milyara ulaştı. Ziraat Bankasından özellikle çiftçilerimizin geri ödeme oranının yüzde 99,6 olduğunun bilgisini aldık, sizlerle paylaşmak istedim" dedi. '112 MİLYAR DOLARLIK BİR DIŞ TİCARET FAZLASI VAR'Türkiye'nin dünya ihracatındaki gıda ve tarım ürünlerindeki payının 0,77'den yüzde 1,5'a çıktığını ve 186 ülkeye 2 bin 218 çeşit ürün ihraç edildiğini dile getirdi. Bakan Yumaklı, "Dünya ihracatındaki payı özellikle 2003-2025 dönemini bahsediyoruz. 112 milyar dolarlık bir dış ticaret fazlası var. Diğer taraftan pestisitlerin iç piyasada denetlenmediğine dair bir eleştiri vardı. Ben sadece üretim miktarlarını söylemek istiyorum. Dünyada pestisit kullanıma Japonya'da hektara 10 kilogram, Hollanda'da 7 kilogram, İtalya'da 4,2 kilogram, ülkemizde 2,4 kilogram. Elbette hem pestisit kalıntısının çıkmaması hem de tavsiye dışı kullanımın olmaması için mümkün olduğu kadar risk bazlı denetimlerle ve istatistiksel metotlarla bu pestisit denetimlerini yürütüyorlar. Uygunsuz ürünleri imha ediyoruz. Bitki koruma ürünlerini kayıt altına alacak ve standart doz dışında alım, satım ve kullanımına izin verilmeyecek. İnşallah bu uygulamayı geçirmiş olacağız" ifadelerini kullandı. 'MAZOT MALİYETİNİN TAMAMINI, GÜBRE MALİYETİNİN YARISININ DESTEK OLARAK ÖDÜYORUZ'Bakan Yumaklı, buğday maliyet hesabıyla ilgili ise şunları söyledi: "Burada yeni destekleme modelini daha fazla anlatmamız gerekecek. Özellikle ürünlerin mazot ve gübre maliyetleriyle ilişkilendirilmiş olduğunu tekrar ifade etmek isterim. Özellikle üretimin yapılacağı dönemde kullanılacak olan mazot ve gübre fiyatlarını öngörerek bu destek katsayıları belirleniyor. Buğday üretiminde yaklaşık 6 litre mazot, 25 kilogram taban gübresi ve 15 kilogram üst gübre kullanılıyor. Buğday için dekara toplam mazot ve gübre maliyeti 822 lira. Temel ve planlama desteği kapsamında ödenecek olan rakam da 806 lira yani dolayısıyla mazot maliyetinin tamamını ve gübre maliyetinin yarısının destek olarak ödüyoruz. Zeytin alanlarının azalmasıyla alaka bir eleştiri vardı. Zeytin ağacı sayısı 2002 yılında 101,6 milyon, 2024 yılında 205 milyon. Yeni destek modeli kapsamında 2025 yılında dekara 244 lira, 2026 da ise bunu dekara 310 lira temel destek ödemesi yapacağız. Bunun yanında birçok destek maddeleri var ama hepsini saymayayım" diye konuştu. 'KOKARCAYA KARŞI SAHADA 1,3 MİLYON BİNAYI İLAÇLADIK'Bakan Yumaklı, kokarcanın insan sağlığına zararı ile ilgili Sağlık Bakanı ile irtibatta olduklarını ve bu kapsamda insan sağlığına olumsuz bildirimin olmadığını ifade etti. Bakan Yumaklı, "Belki lokal olarak alerjik birtakım şeyler olabilir ama buradaki amacımız çocukları elbette bu konuya alet etmek değildi. Amerika Birleşik Devletleri 1996, Avrupa 2004, Rusya 2013, Gürcistan 2015'ten bu yana yoğun bir şekilde mücadele ediyor; halen yüksek popülasyon oralarda da var. 35 kilometre uçabilen, araçlarla, TIR'larla gelebilen, ülke değiştirebilen bir canlıdan bahsediyoruz. Türkiye'de ilk defa 2017'de görülmüş. Bu, uzun soluklu bir mücadele, bunu 2 yıl önce de söylemiştim. Bazı illerimizde tıpkı covid gibi düşünün, sadece birinin yapması yetmiyor, eğer yanındaki bununla ilgili mücadeleye uymuyorsa kaldı ki bu dönemde 1,3 milyon kırsalda binayı ilaçladık, ilaçlamaya da devam ediyoruz. Burada doğal dengenin oluşması için doğal düşmanlarının üretimi ve salınması önemli, bunu küçümsememek gerekir" diye konuştu. 'ZİRAİ DON TEMİNATININ PRİM DESTEĞİNİ YÜZDE 70'E ÇIKARDIK'Bakan Yumaklı, TARSİM ile ilgili birçok değişiklik yapıldığını vurgulayarak, "Üreticilerimizin sesini dinledik ve bir temel sigorta paketi oluşturduk. Burada da özellikle zirai don teminatının prim desteğini yüzde 70'e çıkardığımızı ifade etmek istiyorum" dedi.'SUYU VERİMLİ KULLANMAMIZ GEREKİR'Barajların doluluk oranın düştüğünü söyleyen Bakan Yumaklı, "Bir oran vermek istiyorum; 1 Ekim 2024 ile 30 Eylül 2025 tarihleri arasında ülkemizde 422 milimetre yağış gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı döneminde bu 597 milimetre idi. Uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 26,5; 2024 Su Yılı'na göre yüzde 29,4 daha az yağış aldık. Kar yağmıyor, yağış yok, havuz problemi gibi yani sizin kullanımınız 100 ama o havuza giren 80. Burada sadece tarım kesimi değil, bütün kesimler için; yani sanayi kullanımları için de, evsel kullanımlar için de mutlaka ama mutlaka bizim kayıp kaçaklarımıza bakmamız gerekir, suyu verimli kullanmamız gerekir. Bununla ilgili çalışıyoruz" değerlendirmesinde bulundu. Bakan Yumaklı, Cumhurbaşkanı kararıyla orman sınırı dışına çıkarılan alanın 4 bin 668 hektar olduğunu ve buna karşılık hazineden orman tesis etmek üzere 9 bin 957 hektar alan tahsis edildiğini ifade etti. 'BİZİM ÖYLESİNE ÇOCUKLARI ATEŞİN İÇERİSİNE GÖNDERMEMİZ SÖZ KONUSU OLABİLİR Mİ?'Bakan Yumaklı, orman yangınlarında hayatını kaybedenlerle ilgili sorular üzerine, "Gözünüzü seveyim yani lütfen yapmayın. Bizim öylesine çocukları ateşin içerisine göndermemiz söz konusu olabilir mi? Yani bunu siz söylüyorsunuz yani hiç mi biz oralarda değildik. Öyle bir şey söz konusu değil. Onların acılarıyla söyledikleri her şey başımızın üzerinde ama öyle değil" diye konuştu. BÜTÇE KABUL EDİLDİBakan Yumaklı'nın soruları yanıtlamasının ardından Komisyon Başkanı Muş, Tarım ve Orman Bakanlığı ile ona bağlı kuruluşların 2026 yılı bütçe teklifini okuttu. Oylama sonucunda bütçe komisyonda kabul edildi. Başkan Muş, komisyonu, 25 Kasım saat 10.00'da toplanmak üzere kapattı. Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Politika