Bakan Bolat: 2026 yılı bütçemiz 76 milyar 251 milyon lira (2)

'BELİRSİZLİKLER DÜNYA TİCARETİNİ BASKILAMAKTADIR' Ticaret Bakanı Ömer Bolat, milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Türkiye'nin ithalat ve ihracat rakamları ile ilgili sorular üzerine Bakan Bolat, "TÜİK'in hazırladığı 2015 yılı dış ticaret miktar endekslerine baktığımızda ihracatımız Ağustos 2025 itibarıyla 142,4'e ulaşırken, ihracatımız 109 seviyesindedir. Birim değerlere bakıldığında ise ihracat birim değer endeksi 121,3, ithalat birim değer endeksi ise 132,8 olarak gerçekleşmiştir. Dolayısıyla ithalat büyümesinin daha fazla yükselmesinde birim fiyatların etkili olduğu görülmektedir. Özellikle ham maddelerde çok büyük miktarlarda ithalat yapmamız gerçeğinden hareketle dünyadaki emtia fiyatlarındaki yükselişler bunu açıklamaktadır. Zayıf dış talep, yakın coğrafyamızdaki savaşlar ve jeopolitik gerilimlere ek olarak, tarife savaşlarının ve yükseltmelerinin yol açtığı yeni belirsizlikler dünya ticaretini baskılamaktadır. Bütün bu zorluklar içinde dahi biz küresel mal ihracatından aldığımız payı 2002'de yüzde 0,55'teyken 2022'de yüzde 1,02'ye, 2024'te de yüzde 1,07'ye yükseltmeyi başardık. İhracatımızın kilogram değerini de kilogramı 0,77 dolardan 1,59 dolara yükselttik" ifadelerini kullandı.'CARİ İŞLEMLER AÇIĞI MAKUL BİR DÜZEYDE DEVAM ETMEKTEDİR'Bütçedeki cari açığın yükselmesine ilişin soru üzerine Bakan Bolat, ons altın fiyatları ile binek otomobillerdeki ithalat eğiliminin arttığını ve cari açığın 2025 yılı için yüzde 1,3 oranında gerçeklemesini beklediklerini söyledi. Bolat, ayrıca cari işlemler ve ithalattaki artış noktasında diğer kalemlerde ciddi bir artış olmadığını belirterek, "Bu yıl ilk 10 ayda 16 milyar dolar artan ithalatımız, 8,5 milyar doları altın ve otomotivdeki ekstra artışlardan kaynaklandı. Buna karşı ihracatımızda net 8,4 milyar dolar artış sağladık. Cari işlemler açığı makul, düşük bir düzeyde devam etmektedir" diye konuştu. Bakan Bolat ayrıca ihracat sayesinde Türkiye'nin 391 milyar dolar seviyesinde döviz kazandığını ve ihracat sayesinde döviz ihtiyacı, dış borçlanma, yatırım, üretim, istihdam ve milli gelirin arttığını ekledi.'DİZİ-FİLMLERİMİZ DÜNYADA GÜNDE 800 MİLYON KİŞİ TARAFINDAN İZLENİYOR'Bakan Bolat, yurt içi sanayi üretimindeki yerlilik oranlarının geçen yıllara kıyasla arttığını ve bu sayede ithalatın azaldığını kaydetti. Bakan Bolat, "Uluslararası girdi-çıktı tabloları kullanılarak oluşturulan OECD veri tabanına göre ülkemizin toplam ürün ihracatındaki yabancı katma değer payı, 1995 ile 2022 yılları arasındaki mukayeseli dönemde 80 ülke baz alındığında onların ortalamasının altında ve ortalamaya benzer bir trend izlemiştir. 2022 yılında veri tabanındaki ülkelerin brüt ihracatlarındaki yabancı katma değer payı yüzde 25,4 ortalamasındadır. Diğer taraftan ülkemiz, 2023 yılında toplam ihracatımızın yüzde 82,5'ine denk gelen 210,7 milyar dolar tutarında HS6 basamaklı 1770 üründe rekabetçi konumdadır. Türkiye olarak tekstilde dünyada 7, Avrupa'da ise 3'ncü tedarikçi ülke konumundayız. Otomotivde dünyada 12'nci üreticiyiz, Avrupa Birliği'nde binek otomobillerde 4, ticari otomobillerde 1'nci sıradayız. Makine ürünlerinde dünyada ihracatta 25'nci sıradayız. Savunma sanayinde dünyada 11'nci sıradayız. Tarım ürünlerinde ihracatımızda 32,6 milyar dolar ihracatla dünyada 21'inci sıradayız. Beyaz eşyada dünyada 5'inci, Avrupa'da 3'üncü sıradayız. Toprak ürünleri; cam, seramik, çimento gibi ürünlerde Avrupa'da 6, dünyada 10'ncu sıradayız. Fuarcılık hizmetlerinde Avrupa'da 6'ncıyız. Turist sayısında dünyada ise 4'üncü, Turizm gelirinde dünyada 6'ncıyız. Dizi-filmlerimiz dünyada günde 800 milyon kişi tarafından izlenmekte ve ülkemize yumuşak güç anlamında ihracatta ve hava lojistiğinde ciddi yan destekler sağlamaktadır" dedi. 'ESNAF VEE KOBİLERİMİZİN PAZAR PAYLARINNI DÜŞMEMESİ İÇİN MÜCADELE EDİYORUZ'E- ihracat ile ilgili 2015 yılında çıkarılan kanunu hatırlatan Bakan Bolat, dijital dünyanın hızla geliştiğini ve bu nedenle kanunda değişiklikler yapılarak kapsayıcılığın daha da arttırıldığını ifade etti. Bakan Bolat, "Ancak o gün Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) 132 tane milletvekilimiz o kanunu iptal ettirmek için hemen Anayasa Mahkemesi'ne koştular. O milletvekillerimizin kim olduğunu herkes biliyor. Ben burada söyleme gereği duymuyorum. 2,5 yıl sonra ise dijital dünyada olan bu gelişmeler karşısında ve özellikle ülkemizde büyük yabancı e-ticaret platformlarının yüklenmesi karşısında ihracatı arttırmak zorunda olduğumuz için değişiklikler yaptık çünkü biz bu değişiklikleri yapmazsak başkaları gelecek ve bizim pazarımızı alacaktı. E-ticaret konusunda 600 bin KOBİ e-ticaret firmalarıyla çalışıyorlar. Bu sayı 2019'da 59 bindi. 600 bin KOBİ'miz ve bu firmalar özellikle e-ihracat konusunda çok faydalanmak istediklerini söylüyorlar. Yüz binlerce istihdam kurtarıldı ve e-ihracatta önemli artış oldu. 2023'te e-ihracatın miktarı 5 milyar dolara çıktı. Geçen yıl 6,4 milyar dolara çıktı. E-ithalat konusunda ise geçen yıl geçen yıl 502 milyon dolar ithalat geldi. Biz esnafımızı, KOBİ'lerimizi korumak adına özellikle vergi oranını AB tarafına yüzde 18'den yüzde 30'a, AB dışı ülkeler içinde yüzde 30'dan yüzde 60'a yükselttik. Onların beyanname vermelerine daraltmalar getirdik. Bundan 1 ay kadar önce de başta deri, ayakkabı, deri ürünleri, oyuncaklar, plastikler gibi ürünlerde sağlığa aykırı ürünlerin yoğunluğunu gerekçe göstererek laboratuvar incelemeleri sonunda ithalat sınırlaması getirdik. İthalat yapılamıyor. Diğer ürünleri de takip ediyoruz ve bizim bu çabalarımız sonucunda e-ithalat bu bahsedilen sitelerle alakalı 1 yıl önce 520 milyon dolarken, 420 milyon dolara düşürmeyi başardık. Bu konuda biz KOBİ'lerimizi, esnaflarımızı korumak ve onların pazar paylarının düşmemesi için çok büyük mücadele sarf ediyoruz" değerlendirmesinde bulundu. 'ABD'YE GENEL VE ÖZEL ANLAMDA HİÇBİR GÜMRÜK VERGİSİ İNDİRİMİ YAPILMADI'Bakan Bolat, Türkiye'nin ABD'ye yönelik atılan gümrük vergilerinin indirilmesi ile ilgili ise "ABD'ye genel ve özel anlamda hiçbir gümrük vergisi indirimi yapılmadı. 2018 yılında o zamanki ABD'yle olan restleşmeden dolayı Sadece 14 ürüne getirilen ilave ek tedbirler vardı. İthalat zaten büyük ölçüde ortadan kalkmıştı ve ABD'nin Türkiye'yle olan tarife ve ticaret konularında avantaj sağlayabilmek, 16-17 milyar dolar aralığındaki ihracatımızı koruyarak daha fazla artırabilmek, tabii ki oradan da çelik ve tekstil için beklediğimiz gümrük vergisi indirimleri var. Bu anlamda bir tedbir aldık ve ABD vergileri diğer ülkelerle aynı seviyeye geldi. Yani ek mali yükümlülük kararı geri alındı. Gümrük vergilerinde diğer ülkelerden aşağıda bir durumda değil" ifadelerini kullandı. 'MÜFETTİŞLERİMİZ TESPİT YAPIYOR'Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından el konulan şirketler ile ilgili soru üzerine Bakan Bolat, şöyle konuştu: "Türkiye'de bin 300 tane antrepo var. Antrepolara izni gümrükler, bölge müdürlüğü düzenler ve daha sonra Gümrükler Genel Müdürlüğü'ne gönderir. Her ikisi de firmaları inceler, başvurularına bakar, bölgede ihtiyaç var mı yok mu onlara bakar ve izin verirler. Dolayısıyla bu kapsam dışında başka bir özelliği yoktur. İncelemeyi 2023 yılında bizim makamımız yaptırdı ve çıkan sonuçla alakalı da Vergi Denetim Kurulu'na, Hazine Maliye'ye ve savcılığa veren benim, rapor da budur. Rapor noktasında adli merciler karar verir. Bizim müfettişlerimiz tespit yapar sadece. Bakanlık makamı izin vermez. Gümrükler Genel Müdürlüğü bu rapordan önce vermiş olabilir. 2025'in Ağustos ayı başında da yine bizim müfettişlerimiz soruşturma yapıp bize sundular ve biz de savcılığa sevkini sağladık. Bizim dönemimizde bütün izinler noktasında ve özellikle gümrük teftişleri noktasında gereken her şey yapılıyor. Gümrüklerdeki yakalama miktarımızdan, olay sayısından ve başta altın, elektronik eşya, kaçak sigara ve uyuşturucu rakamlarından çok net belli."GERGİNLİK YAŞANDIBakan Bolat, TMSF ile ilgili soruyu yanıtlarken CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba'nın tarihleri çarpıttığını ve raporun ortaya koyulduğu tarihin farklı olduğunu söyledi. Ağbaba'nın karşılık vermesi üzerine Bakan Bolat, "2023 Mayıs ayından hemen önce odanızda hizmetli bir kardeşimizin bulduğu 250 bin doların açıklamasını yapabildiniz mi? Yapamadınız. Aradan 2,5 yıl geçti. Bakın bir soru sordu. Cevabını tarihleriyle beraber ben verdim ama bağırarak ve polemik yaratarak üste çıkmaya çalışıyor. Ben de kendisine bir soru sordum" dedi. Ağbaba bunun üzerine, "Ben birileri gibi 250 bin doları unutacak kadar parayı kolay kazanmıyorum. Bir tweet attım, dedim ki, 'Bu parayı unutan şerefsiz namussuzdur.' 250 bin dolar değil, bir dolar alan namussuz, şerefsiz, alçak namussuzdur. Bu kanıtlansın kafama sıkar intihar ederim dedim. Aynı gün Numan Kurtulmuş'a dilekçe verdim: 'Bu iddia nedir? Bu iddiayı araştırıp ortaya çıkarılmasını istiyorum. Bu benim haysiyetim, namusum, şerefimle ilgilidir' dedim. Raporun sonucunu gidip Numan Kurtulmuş'tan aldım" ifadelerini kullandı.BÜTÇE TEKLİFİ KABUL EDİLDİYaşanan tartışmanın ardından Komisyon Başkanı Mehmet Muş, Ticaret Bakanlığı ve ona bağlı kuruluşların 2026 Yılı bütçesi teklifini oylamaya sundu. Teklif, AK Parti ve MHP'nin oylarıyla kabul edildi. Komisyon Başkanı Muş, birleşimi cuma günü saat 10.00'da toplanmak üzere kapattı. Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Politika