AB liderleri, el konulan Rus varlıkları konusunda tarihi bir kararla karşı karşıya

Avrupa Birliği liderleri, Ukrayna'nın askeri ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak için Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından borç verilip verilemeyeceğine dair tarihi bir karar almak üzere Brüksel'de iki günlük görüşmelere başlıyor. Rusya'nın AB'deki 210 milyar euro (245 milyar dolar) değerindeki varlıklarının büyük kısmı Belçika merkezli Euroclear kuruluşunda tutuluyor.Şu ana kadar Belçika ve bloğun diğer bazı üyeleri bu paranın kullanılmasına karşı olduklarını açıkladılar.Finansman desteğinde bir artış olmazsa, Ukrayna'nın kaynakları birkaç ay içinde tükenecek.Bir Avrupa hükümet yetkilisi, anlaşmaya varılacağı konusunda "aşırı iyimser değil ama temkinli iyimser" olduğunu belirtti.Rusya ise AB'yi parasını kullanmaması konusunda uyardı.Parasını geri almak amacıyla Moskova'daki bir mahkemede Euroclear aleyhine dava açtı.Brüksel zirvesi çok önemli bir dönemde gerçekleşiyor.ABD Başkanı Donald Trump, Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı topyekün işgaliyle başlayan savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın "şimdiye kadar hiç olmadığı kadar yakın" olduğunu söyledi.Rusya son barış önerilerine henüz yanıt vermemiş olsa da Kremlin, ABD'nin desteğiyle Avrupa öncülüğünde çok uluslu bir Ukrayna gücünün kurulması planlarının kabul edilemez olduğunu vurguladı.Beyaz Saray'dan bir yetkilinin AFP haber ajansına verdiği bilgiye göre, ABD ve Rus yetkililer, savaşı sona erdirecek bir barış planı konusunda daha fazla görüşme yapmak üzere bu hafta sonu Miami'de bir araya gelecekler.ABD özel temsilcisi Steve Witkoff, Trump'ın damadı Jared Kushner ve Rusya özel temsilcisi Kirill Dmitriev'in katılması bekleniyor.Başkan Vladimir Putin, Çarşamba günü Avrupa'ya yönelik duygularını açıkça ortaya koyarcasına, kıtanın "tamamen çökmüş" durumda olduğunu ve "Avrupa domuz yavrularının" Rusya'nın çöküşünden faydalanmayı umduğunu söyledi. Bu, Ukrayna'nın Avrupalı müttefikleri için kullanılan aşağılayıcı bir ifade. Avrupa Birliği'nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, Rusya'nın Avrupa'da bulunan 210 milyar euro'luk varlıklarından Kiev'e önümüzdeki iki yıl içinde yaklaşık 90 milyar euro kredi verilmesini önerdi.Bu rakam, Kiev'in 2026 ve 2027 yıllarını atlatması için ihtiyaç duyduğu düşünülen 137 milyar euro'nun yaklaşık üçte ikisine denk geliyor.Şimdiye kadar AB, Ukrayna'ya nakit paranın getirdiği faizi verdi, ancak nakit paranın kendisini vermedi.Finlandiya hükümetinden bir yetkili BBC'ye verdiği demeçte, "Ukrayna için önümüzdeki yıl boyunca savaşmaya devam etmesi açısından kritik bir dönem. Elbette barış görüşmeleri var, ancak bu durum Ukrayna'ya 'çaresiz değiliz ve savaşmaya devam etmek için yeterli fonumuz var' deme olanağı sağlıyor" dedi.Komisyon başkanı Ursula von der Leyen, bunun Rusya için savaşın maliyetini de artıracağını söylüyor.Rusya'nın dondurulmuş varlıkları, AB liderleri için masadaki tek seçenek değil. Belçika'nın desteklediği bir diğer fikir ise AB'nin parayı uluslararası piyasalardan borç almasına dayanıyor.Ancak bunun için oy birliği gerekiyor ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Ukrayna'ya daha fazla AB parasının gönderilmesine izin vermeyeceğini açıkça belirtti.Ukrayna için önümüzdeki saatler büyük önem taşıyor ve Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin AB zirvesine katılması bekleniyor.Brüksel toplantısı öncesinde, AB liderleri kararın ne kadar önemli olduğunu vurgulamaya istekliydiler.Von der Leyen Avrupa Parlamentosu'na yaptığı konuşmada, "Aciliyetin farkındayız. Durum çok ciddi. Hepimiz bunu hissediyoruz. Hepimiz görüyoruz" dedi.Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Rusya'nın sahip olduğu varlıkların kullanılmasını savunmak konusunda öncü rol oynadı.Zirvenin arifesinde Bundestag'a yaptığı açıklamada bunun Moskova'ya savaşa devam etmenin anlamsız olduğuna dair "açık bir sinyal" göndermekle ilgili olduğunu söyledi.AB yetkilileri, dondurulmuş Rus varlıklarını kullanmak için sağlam bir yasal dayanağa sahip olduklarından eminler ancak Belçika Başbakanı Bart De Wever henüz ikna olmuş değil. Savunma Bakanı Theo Francken, görüşmeler öncesinde Euroclear'dan nakit borç vermenin büyük bir hata olacağı konusunda uyarıda bulundu.Macaristan bu adıma en çok karşı çıkan ülke olarak görülüyor.Zirve öncesinde Başbakan Orban ve beraberindekiler, dondurulmuş varlıklar planının zirve gündeminden çıkarılmasını bile öne sürmüşlerdi.Avrupa Komisyonu yetkilisi ise bunun doğru olmadığını ve zirvede 27 üye devletin kararına bağlı bir konu olacağını vurguladı.Slovakya Başbakanı Robert Fico da, Rus varlıklarının kullanılmasına, paranın yeniden yapılanma ihtiyaçları yerine silah temini için kullanılması olasılığı nedeniyle karşı çıktı.Kritik oylama nihayet gerçekleştiğinde, onaylanması için üye devletlerin yaklaşık üçte ikisinin çoğunluğuna ihtiyaç duyulacak.Ne olursa olsun, Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, Belçikalıları yok saymayacaklarına söz verdi.Belçika kamu yayın kuruluşu RTBF'ye verdiği demeçte, "Belçika'ya karşı oy vermeyeceğiz. Belçika hükümetiyle çok yoğun bir şekilde çalışmaya devam edeceğiz çünkü Belçika için kabul edilemez olabilecek bir şeyi onaylamak istemiyoruz."Belçika ayrıca, derecelendirme kuruluşu Fitch'in Euroclear'ın görünümünü negatife çevirdiğinin de farkında.Bu Avrupa Komisyonu'nun Rus varlıklarını kullanma planlarından kaynaklanan bilanço risklerinin "düşük" olması. Euroclear'ın CEO'su da bu plana karşı uyarıda bulunmuştu.Finlandiyalı yetkili, "Elbette yol boyunca birçok aksaklık ve engel var. Belçika'nın endişelerine bir şekilde yanıt vermenin yolunu bulmalıyız. Belçika ile aynı taraftayız. Tüm risklerin olabildiğince kontrol edilmesini sağlamak için birlikte bir çözüm bulacağız" diye ekledi.Ancak plana şüpheyle yaklaşan tek ülke Belçika değil. Çoğunluğun sağlanacağının da garantisi yok.İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, İtalyan milletvekillerine yaptığı açıklamada, anlaşmanın "hukuki temeli sağlam olursa" destekleyeceğini söyledi."Eğer bu girişimin yasal dayanağı sağlam değilse, Rusya'ya çatışmanın başlangıcından bu yana ilk gerçek zaferini vermiş olacağız."Malta, Bulgaristan ve Çek Cumhuriyeti'nin de tartışmalı önerilerden ikna olmadığı söyleniyor.Anlaşma onaylanır ve Rusya'ya ait varlıklar Ukrayna'ya verilirse, Belçika için en kötü senaryo, bir mahkemenin parayı Rusya'ya geri vermesini emretmesi olur.Bazı ülkeler milyarlarca euro tutarında mali garanti sağlamaya hazır olduklarını söylediler ancak Belçika rakamların tutarlı olduğunu görmek isteyecektir.Her halükarda, Komisyon yetkilileri Rusya'nın bunu geri almasının tek yolunun Ukrayna'ya tazminat ödemesi olduğuna ve bu durumda Ukrayna'nın da "tazminat borcunu" AB'ye geri vereceğine inanıyorlar.Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve kontrol edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisinde yapay zekadan da faydalanıldı.